Dr n. med. Jan Spodzieja, przewodniczący Okręgowego Sądu Lekarskiego DIL
Okręgowy Sąd Lekarski DIL
Przygotowując niniejsze sprawozdanie nie może ujść z pola widzenia sytuacja epidemiologiczna, która miała niewątpliwy wpływ na funkcjonowanie Okręgowego Sądu Lekarskiego DIL w minionym roku. Wskazać w tym miejscu należy, że zgodnie z rozwiązaniami prawnymi przyjętymi w całym systemie funkcjonowania polskiego wymiaru sprawiedliwości, również działalność tutejszego Sądu Lekarskiego DIL została zawieszona na okres niemalże trzech miesięcy, tj. od połowy marca do czerwca 2020 r. W tym okresie nie odbywały się posiedzenia Okręgowego Sądu Lekarskiego DIL. Sytuacja ta była spowodowana zapewnieniem bezpieczeństwa uczestnikom postępowania, pracownikom Kancelarii OSL DIL, a także niemożnością uczestniczenia w czynnościach procesowych zarówno lekarzy będących stronami postępowania, jak i członków Okręgowego Sądu Lekarskiego DIL, którzy realizowali zadania związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych związanych z COVID-19.
Przechodząc jednakże do omówienia spraw, jakie zostały rozpoznane w minionym roku wskazać należy, że do tutejszego Sądu Lekarskiego wpłynęło 79 spraw, na które złożyły się 34 wnioski o ukaranie obwinionych lekarzy skierowane przez Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej tutejszej izby lekarskiej, jak również rzeczników innych izb, 39 zażaleń na postanowienia wydane przez Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej DIL jako organ pierwszej instancji, a także 4 wnioski Okręgowych Rzeczników Odpowiedzialności Zawodowej innych izb lekarskich o przeprowadzenie pomocy prawnej, tj. przesłuchanie świadków zamieszkałych na terenie Dolnośląskiej Izby Lekarskiej, 1 wniosek OROZ DIL w przedmiocie zastosowania tymczasowego zawieszenia prawa wykonywania zawodu lekarza, a także w 1 przypadku Okręgowy Sąd Lekarski DIL rozpoznawał środek odwoławczy na postanowienie tutejszego Sądu Lekarskiego DIL.
Pozostając przy danych statystycznych uwzględnienia wymaga fakt, że w inkryminowanym czasie do tutejszego OSL wpłynęły 34 wnioski o ukaranie dotyczące 36 lekarzy, których przedmiot spraw zawierał się w następujących specjalnościach: chirurgii stomatologicznej – 1, chorób wewnętrznych – 2, medycyny rodzinnej – 2, położnictwa i ginekologii – 3, radiologii i diagnostyki obrazowej – 1, bez specjalizacji – 3. Ponadto, w przypadku 3 lekarzy wnioski o ukaranie w swoim przedmiocie dotyczyły popełnienia przewinień zawodowych popełnionych w ramach udzielania świadczeń zdrowotnych w warunkach pomocy doraźnej (izba przyjęć, szpitalny oddział ratunkowy, świąteczna i nocna pomoc zdrowotna), 16 lekarzy dopuściło się działań naruszających reguły etyczne wyrażone w Kodeksie etyki lekarskiej; w przypadku 1 lekarza wniosek o ukaranie dotyczył udzielania pomocy medycznej pod wpływem alkoholu, wobec 1 lekarza wniosek o ukaranie dotyczył przewinienia zawodowego dotyczącego wykorzystania przez lekarza wpływu na pacjenta w innym celu niż leczniczy, a 1 wniosek o ukaranie w swoim przedmiocie dotyczył wydania zaświadczeń bez posiadania stosowanych uprawnień.
Przedmiotem niniejszych wniosków o ukaranie były głównie przewinienia zawodowe dotyczące działań lekarzy związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Zarzuty stawiane obwinionym lekarzom w znacznej mierze dotyczyły popełnienia błędów decyzyjnych w zakresie postępowania diagnostyczno-terapeutycznego, a także niestaranności, jaką cechowało się przeprowadzone postępowanie medyczne, które w konsekwencji spowodowały wysunięcie nieprawidłowego rozpoznania i zaniechanie wdrożenia właściwego leczenia w wymaganym ku temu czasie. Ponadto, złożone przez Rzecznika wnioski o ukaranie dotyczyły postaw etycznych lekarzy związanych z brakiem realizowania kar nałożonych na lekarzy poprzednimi orzeczeniami sądu lekarskiego pod postacią nieuiszczenia kar pieniężnych czy też kosztów sądowych, jakimi obwinieni zostali obciążeni.
Jedna ze spraw dotyczyła wykorzystywania wpływu na pacjenta w innym celu niż leczniczy oraz wydawania zaświadczeń lekarskich dla pracowników na gruncie przepisów prawa pracy bez posiadania stosownych uprawnień.
Okręgowy Sąd Lekarski w wyżej wymienionym okresie podjął 14 orzeczeń, które dotyczyły 16 lekarzy. Wobec 10 lekarzy tutejszy Sąd Lekarski wydał orzeczenia skazujące, natomiast 1 lekarza uniewinniono od popełnienia zarzucanych mu czynów, a wobec 5 lekarzy wydano orzeczenia umarzające postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy. Orzeczenia dotyczyły zarówno spraw, które wpłynęły do Sądu w roku 2020, a także tych, które pozostały do rozpoznania z poprzedniego okresu. Z uwagi na wielość zarzutów obwinionych lekarzy oraz brak regulacji prawnych co do możliwości orzeczenia kary łącznej, Okręgowy Sąd Lekarski wymierzył następujące kary: upomnienia – 7, karę pieniężną – 4, pozbawienie prawa wykonywania zawodu lekarza – 1. W każdym przypadku wydania orzeczenia skazującego kosztami postępowania obciążono obwinionego lekarza. Biorąc pod uwagę coraz trudniejszą materię przewinień zawodowych, z jakimi spotyka się tutejszy Sąd Lekarski, wskazać należy, że sytuacją rzadką staje się podjęcie rozstrzygnięcia sprawy na jednej rozprawie. Zazwyczaj waga zarzutów stawianych obwinionym lekarzom, obszerność materiału dowodowego i konieczność przeprowadzenia licznych dowodów w sposób bezpośredni na rozprawie powoduje, że wydanie orzeczenia jest możliwe po przeprowadzeniu kilku rozpraw.
Ponadto, zgodnie z obowiązującym porządkiem prawnym, Okręgowy Sąd Lekarski, rozpoznaje zażalenia na postanowienia OROZ w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania wyjaśniającego oraz umorzenia postępowania wyjaśniającego. Zażalenia rozpoznawane są na posiedzeniach jawnych z udziałem stron w składzie trzyosobowym, w trakcie których Sąd zapoznaje się z zebranym przez OROZ materiałem dowodowym i dokonuje kontroli instancyjnej przeprowadzonego przez OROZ postępowania wyjaśniającego.
Od 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. do Okręgowego Sądu Lekarskiego wpłynęło 39 zażaleń na postanowienia OROZ. W tym okresie Okręgowy Sąd Lekarski rozstrzygnął 51 zażaleń – również te, które pozostały z poprzedniego okresu sprawozdawczego. W 31 sprawach postanowienia OROZ zostały utrzymane w mocy przez OSL, natomiast w 14 przypadkach zaskarżone postanowienie OROZ uchylono, a sprawę przekazano do ponownego rozpoznania, rekomendując wykonanie pewnych czynności procesowych, którymi OROZ jest związany, a których przeprowadzenie pozwoli na podjęcie właściwiej decyzji merytorycznej. W 5 sprawach OSL wydał postanowienie o uchyleniu postanowienia OROZ i umorzeniu postępowania z powodu przedawnienia karalności, w 1 sprawie wydano postanowienie o pozostawieniu zażalenia bez rozpoznania.
Nadto, Okręgowy Sąd Lekarski w 4 przypadkach realizował zadania wynikające z pomocy prawnej, a mianowicie na wniosek Okręgowych Rzeczników Odpowiedzialności Zawodowej innych izb, prowadzących postępowania wyjaśniające w swoich sprawach, przesłuchiwał świadków zamieszkałych na terenie Dolnośląskiej Izby Lekarskiej.
Reasumując, z tego miejsca chciałbym ogromnie podziękować wszystkim członkom Okręgowego Sądu Lekarskiego DIL, którzy z wielkim zaangażowaniem, zwłaszcza w tym trudnym okresie trwającej pandemii, która wymagała dodatkowego poświęcenia czasu na gruncie związanym z wykonywaniem zawodu, wspierali mnie w realizacji działalności samorządowej związanej z prowadzeniem postępowań w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy. W sposób szczególny chciałbym wyrazić swoje uznanie za poświęcony czas, uwagę i zaangażowanie, jakie włożyliście Państwo w tę niewątpliwie trudną sferę działalności samorządowej. Bez Waszego udziału Drodzy Państwo – Koledzy, nie byłoby możliwe sprawne prowadzenie działalności tutejszego Sądu.
Serdeczne podziękowania kieruję również pod adresem pracowników kancelarii – mgr Patrycji Muszyńskiej oraz mgr Aleksandry Stebel za zaangażowanie w prawidłowe funkcjonowanie Okręgowego Sądu Lekarskiego oraz działalność związaną z organizacją środków ochrony osobistej, która została podjęta przez ww. osoby w czasie początkowej walki z pandemii w celu wsparcia pracowników jednostek ochrony zdrowia.
