23 listopada 2019 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2019 r. w sprawie zmiany rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów zawierających te środki lub substancje, opublikowane w Dz. U. z 2019 r., poz. 2301.

Na recepcie wystawianej na preparat zawierający środek odurzający lub substancję psychotropową podaje się, oprócz danych określonych w przepisach ustawy – Prawo farmaceutyczne – jeżeli mają zastosowanie, sumaryczną ilość środka odurzającego lub substancji psychotropowej albo ilość środka odurzającego lub substancji psychotropowej wyrażoną za pomocą ilości jednostek dawkowania oraz wielkości dawki, przy czym dla recepty w postaci papierowej ilość tę podaje się słownie.

28 listopada 2019 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 listopada 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych kryteriów wyboru ofert w postępowaniu w sprawie zawarcia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, opublikowane w Dz. U. z 2019 r., poz. 2316.

Zmiany zostały wprowadzone w wykazie szczegółowych kryteriów wyboru ofert wraz z wyznaczającymi je warunkami oraz przypisaną im wartością w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień.

2 grudnia 2019 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie zakresu zadań lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej i położnej podstawowej opieki zdrowotnej, opublikowane w Dz. U. z 2019 r., poz. 2335.

Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej w zakresie działań mających na celu zachowanie zdrowia świadczeniobiorcy:

• prowadzi edukację zdrowotną oraz systematyczną i okresową ocenę stanu zdrowia w ramach badań bilansowych,

• uczestniczy w realizacji programów zdrowotnych i programów polityki zdrowotnej, działając na rzecz zachowania zdrowia w społeczności lokalnej i rozpoznaje środowisko świadczeniobiorcy.

W zakresie działań mających na celu profilaktykę chorób lekarz POZ:

• identyfikuje czynniki ryzyka oraz zagrożenia zdrowotne świadczeniobiorcy, a także podejmuje działania ukierunkowane na ich ograniczenie;

• informuje o obowiązku poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym oraz o zalecanych szczepieniach ochronnych przeciw tym chorobom;

• przeprowadza badania kwalifikacyjne poprzedzające wykonanie obowiązkowych albo zalecanych szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym oraz, jeżeli dotyczy, kieruje na konsultację specjalistyczną;

• koordynuje wykonanie obowiązkowych i zalecanych szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym;

• uczestniczy w realizacji programów profilaktycznych;

• prowadzi systematyczną i okresową ocenę stanu zdrowia w ramach badań przesiewowych.

Lekarz POZ w zakresie działań mających na celu rozpoznawanie chorób:

• planuje i koordynuje postępowanie diagnostyczne, stosownie do stanu zdrowia świadczeniobiorcy;

• informuje świadczeniobiorcę o możliwościach postępowania diagnostycznego w odniesieniu do jego stanu zdrowia oraz wskazuje podmioty właściwe do jego przeprowadzenia;

• przeprowadza badanie podmiotowe świadczeniobiorcy zgodnie z aktualną wiedzą medyczną,

• przeprowadza badanie przedmiotowe z wykorzystaniem technik dostępnych w warunkach POZ;

• wykonuje testy lub zleca wykonanie badań dodatkowych, w szczególności laboratoryjnych lub obrazowych;

• wystawia kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego, jeżeli stwierdzi podejrzenie nowotworu złośliwego;

• kieruje świadczeniobiorcę do świadczeniodawców udzielających ambulatoryjnych lub stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych, w przypadku gdy uzna to za konieczne;

• dokonuje interpretacji wyników badań i konsultacji wykonanych przez innych świadczeniodawców;

• orzeka o stanie zdrowia świadczeniobiorcy po uprzednim, osobistym jego zbadaniu lub zbadaniu za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, a także po analizie dostępnej dokumentacji medycznej.

W zakresie działań mających na celu leczenie chorób lekarz POZ:

• planuje i uzgadnia ze świadczeniobiorcą postępowanie terapeutyczne, stosownie do jego problemów zdrowotnych zgodnie z aktualną wiedzą medyczną oraz działania edukacyjne mające na celu ograniczenie lub wyeliminowanie stanu będącego przyczyną choroby świadczeniobiorcy;

• zleca i monitoruje leczenie farmakologiczne oraz wykonuje lub zleca wykonanie zabiegów;

• kieruje świadczeniobiorcę do innych świadczeniodawców, w celu wykonania zabiegów;

• kieruje świadczeniobiorcę do innych świadczeniodawców, w tym udzielających ambulatoryjnych lub stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych, w celu dalszego leczenia;

• kieruje do pielęgniarskiej długoterminowej opieki domowej oraz do leczenia uzdrowiskowego;

• orzeka o czasowej niezdolności do pracy lub nauki;

• wydaje zaświadczenia i orzeczenia lekarskie, zgodnie z odpowiednimi przepisami;

• wystawia receptę albo zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne;

• integruje, koordynuje lub kontynuuje działania lecznicze podejmowane w odniesieniu do świadczeniobiorcy przez innych świadczeniodawców w ramach swoich kompetencji zawodowych, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.

Lekarz POZ w zakresie działań mających na celu rehabilitację świadczeniobiorcy:

• wystawia skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne;

• wykonuje, stosownie do posiadanych kwalifikacji i zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, zabiegi rehabilitacyjne;

• wystawia receptę albo zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne.

10 grudnia 2019 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 listopada 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie badań lekarskich i psychologicznych osób ubiegających się o wydanie albo posiadających licencję detektywa, opublikowane w Dz. U. z 2019 r., poz. 2304.

Rozporządzenie określa wzory orzeczenia lekarskiego osób ubiegających się o wydanie licencji detektywa lub posiadających taką licencję.

Orzeczenia lekarskie mogą być wydawane według wzorów dotychczas obowiązujących nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2021 r.

19 grudnia 2019 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 grudnia 2019 r. w sprawie zgłaszania podejrzeń i rozpoznań zakażeń, chorób zakaźnych oraz zgonów z ich powodu, opublikowane w Dz. U. z 2019 r., poz. 2430.

Zakażenia i choroby zakaźne, w przypadku których podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z ich powodu dokonuje się zgłoszenia, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

Zgłoszenie jest dokonywane w postaci elektronicznej albo papierowej przesyłką poleconą lub bezpośrednio za pokwitowaniem, w kopercie opatrzonej wyraźnym adresem zwrotnym nadawcy i oznaczeniem „ZLK”.

W przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej wskazanej w części I załącznika nr 1 do rozporządzenia zgłoszenie jest dokonywane telefonicznie państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu ze względu na miejsce powzięcia podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, zachorowania na chorobę zakaźną lub zgonu z ich powodu, na numer telefonu alarmowego opublikowany na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej właściwej stacji sanitarno-epidemiologicznej.

W powyższy sposób zgłasza się również wystąpienie zakażeń lub chorób zakaźnych wskazanych w części II załącznika nr 1 do rozporządzenia, jeżeli w ocenie lekarza lub felczera okoliczności wymagają podjęcia przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej natychmiastowych działań mających na celu ochronę zdrowia publicznego.

Zgłoszenie dotyczące podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej, które stwierdzono na obszarze przejścia granicznego, jest przekazywane odpowiednio państwowemu granicznemu inspektorowi sanitarnemu albo państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla tego przejścia.

21 grudnia 2019 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 grudnia 2019 r. w sprawie zgłaszania dodatnich wyników badań w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych u ludzi, opublikowane w Dz. U. z 2019 r., poz. 2465.

Biologiczne czynniki chorobotwórcze podlegające obowiązkowi zgłoszenia oraz przesłanki dokonywania zgłoszenia określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

Wzór formularza zgłoszenia dodatniego wyniku badania w kierunku:

• biologicznych czynników chorobotwórczych określa załącznik nr 2 do rozporządzenia,

• gruźlicy określa załącznik nr 3 do rozporządzenia,

• ludzkiego wirusa niedoboru odporności (HIV) określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

Zgłoszenie jest dokonywane w postaci elektronicznej – w formie dokumentu elektronicznego lub papierowej – przesyłką poleconą lub bezpośrednio, za pokwitowaniem w kopercie opatrzonej wyraźnym adresem zwrotnym nadawcy i oznaczeniem „ZLB”.

W przypadku dodatniego wyniku badania wskazanego w części I załącznika nr 1 do rozporządzenia zgłoszenie jest dokonywane telefonicznie, a następnie nie później niż w ciągu 24 godzin od jego dokonania jest potwierdzane zgłoszeniem w postaci elektronicznej albo papierowej.

W powyższy sposób zgłasza się również dodatnie wyniki badań wskazane w części II załącznika nr 1 do rozporządzenia, jeżeli w ocenie osoby zgłaszającej okoliczności wymagają lub mogą wymagać podjęcia przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej natychmiastowych działań mających na celu ochronę zdrowia publicznego.

W przypadku wykonywania w laboratorium wielu badań materiału klinicznego pobranego od pacjenta w czasie trwania tego samego zakażenia, zgłoszeniu podlega jedynie pierwszy dodatni wynik badania w kierunku danego biologicznego czynnika chorobotwórczego, chyba że wynik dotyczy badania potwierdzającego, badania polegającego na genotypowej lub fenotypowej charakterystyce biologicznego czynnika chorobotwórczego lub gdy przesłanki dokonywania zgłoszenia wymagają udokumentowania sekwencji badań.

24 grudnia 2019 r. weszła w życie Ustawa z dnia 20 grudnia 2019 r. o zmianie ustawy o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw, opublikowana w Dz. U. z 2019 r., poz. 2473.

Ustawa wprowadziła zmiany w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zgodnie z którą świadczeniobiorcy na podstawie ustawy nie przysługują m.in. orzeczenia o zdolności do prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz inne orzeczenia i zaświadczenia lekarskie wydawane na życzenie świadczeniobiorcy, jeżeli nie są one związane z dalszym leczeniem, rehabilitacją, niezdolnością do pracy, kontynuowaniem nauki, uczestnictwem dzieci, uczniów, słuchaczy zakładów kształcenia nauczycieli i studentów w zajęciach sportowych i w zorganizowanym wypoczynku, a także jeżeli nie są wydawane dla celów pomocy społecznej, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, orzecznictwa o niepełnosprawności, uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego, uzyskania świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, lub ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie.

1 stycznia 2020 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 grudnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie recept, opublikowane w Dz. U. z 2019 r., poz. 2395.

Recepta w postaci elektronicznej, na której nie oznaczono terminu realizacji recepty, nie może być zrealizowana po upływie 30 dni od daty jej wystawienia albo naniesionej na niej daty realizacji „od dnia”.

W przypadku oznaczania terminu realizacji na recepcie w postaci elektronicznej, termin ten osoba uprawniona, kierując się aktualną wiedzą medyczną, oznacza na 365 dni.

Realizacja recept w postaci elektronicznej wystawionych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia odbywa się na podstawie przepisów dotychczasowych.

1 stycznia 2020 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 grudnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, opublikowane w Dz. U. z 2019 r., poz. 2512.

Świadczeniodawca jest obowiązany do podłączenia do systemu teleinformatycznego, o którym mowa w przepisach ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia, poprzez uzyskanie certyfikatu do uwierzytelnienia systemu lub założenie konta w aplikacji gabinet.gov.pl.

W przypadku zastrzeżenia w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej kar umownych, w razie niewykonania powyższego obowiązku, od 1 lipca 2020 r. wysokość kary wynosi 5000 zł dla podmiotów leczniczych wykonujących działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne oraz 1000 zł dla pozostałych podmiotów.

Prezes NFZ określa współczynniki korygujące mające na celu w szczególności polepszenie jakości i zwiększenie dostępności udzielanych świadczeń, z przeznaczeniem środków wynikających z ustalenia tych współczynników na średni wzrost miesięcznego wynagrodzenia osób wymienionych w rozporządzeniu, w tym składki na ubezpieczenie społeczne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych.

1 stycznia 2020 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, opublikowane w Dz. U. z 2019 r., poz. 2544.

2 stycznia 2020 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 grudnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie programu pilotażowego w centrach zdrowia psychicznego, opublikowane w Dz. U. z 2019 r., poz. 2444.

Centrum zdrowia psychicznego w ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w warunkach stacjonarnych psychiatrycznych zapewnia całodobowe udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej przez lekarza we wszystkie dni tygodnia w miejscu udzielania świadczeń.

Poza normalnymi godzinami pracy udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej przez lekarza jest zapewnione w ramach wyodrębnionego na potrzeby centrum dyżuru medycznego.

Jeżeli łączna liczba łóżek opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień zgłoszonych w rejestrze podmiotów wykonujących działalność leczniczą, w tej samej lokalizacji w podmiocie prowadzącym centrum wynosi nie więcej niż 60, a średnie wykorzystanie tych łóżek w poprzednim okresie rozliczeniowym nie przekroczyło 100%, dopuszcza się zapewnienie opieki lekarskiej w ramach wyodrębnionego na potrzeby centrum dyżuru medycznego dla łóżek opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień zgłoszonych w rejestrze podmiotów wykonujących działalność leczniczą, niewchodzących w skład centrum przez lekarza pełniącego dyżur w centrum.

W okresie od 2 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. łączna liczba łóżek opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień zgłoszonych w rejestrze podmiotów wykonujących działalność leczniczą, w tej samej lokalizacji w podmiocie prowadzącym centrum zdrowia psychicznego, wynosi nie więcej niż 70.

14 stycznia 2020 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 stycznia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie badań lekarskich i psychologicznych osób występujących o wydanie pozwolenia na broń lub zgłaszających do rejestru broń pneumatyczną oraz posiadających pozwolenie na broń lub zarejestrowaną broń pneumatyczną, opublikowane w Dz. U. z 2020 r., poz. 45.

Szkolenia z zakresu przeprowadzania badań lekarskich i wydawania orzeczeń lekarskich oraz szkolenia z zakresu przeprowadzania badań psychologicznych i wydawania orzeczeń psychologicznych – ukończone przed 21 sierpnia 2019 r. – zachowują ważność, natomiast rozpoczęte i niezakończone przed tym dniem są prowadzone na podstawie przepisów wymienionego wyżej rozporządzenia.

30 stycznia 2020 r. wchodzi w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców, opublikowane w Dz. U. z 2020 r., poz. 62.

W ramach badania lekarskiego uprawniony lekarz dokonuje oceny stanu zdrowia osoby badanej w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami w zakresie narządu wzroku, narządu słuchu, układu ruchu, układu sercowo-naczyniowego i układu oddechowego, układu nerwowego, w tym padaczki, obturacyjnego bezdechu podczas snu, czynności nerek, cukrzycy, przy uwzględnieniu wyników badania poziomu glikemii, stanu psychicznego, objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub jego nadużywanie, objawów wskazujących na uzależnienie od środków działających podobnie do alkoholu lub ich nadużywanie, stosowania produktów leczniczych mogących mieć wpływ na zdolność do kierowania pojazdami, innych poważnych zaburzeń stanu zdrowia, które mogą stanowić zagrożenie w sytuacji kierowania pojazdami.

W zakresie badania lekarskiego uprawniony lekarz uwzględnia u osoby badanej obecność i rodzaj schorzenia, stopień zaawansowania objawów chorobowych i ich dynamikę, z uwzględnieniem możliwości rozwoju choroby, jak i cofania się jej objawów oraz rozważa zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, jakie mogą mieć miejsce w przypadku kierowania przez tę osobę pojazdami.

Konsultacja u lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie okulistyki jest obligatoryjna w odniesieniu do osób ubiegających się o wydanie lub posiadających prawo jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E lub T, po sześciomiesięcznym okresie adaptacji w przypadku powstania jednooczności lub diplopii. Przed upływem okresu adaptacji uprawniony lekarz stwierdza istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

Uprawniony lekarz może skierować osobę badaną na konsultację do lekarza posiadającego specjalizację w określonej dziedzinie medycyny lub psychologa albo zlecić przeprowadzenie pomocniczych badań diagnostycznych, w zakresie, o którym mowa wyżej, w celu oceny schorzenia lub stopnia zaawansowania objawów chorobowych.

Po upływie okresu adaptacji uprawniony lekarz może orzec brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami pod warunkiem przedstawienia przez osobę badaną opinii lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie okulistyki potwierdzającej adaptację.

Konsultacja u lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie okulistyki jest ponadto obligatoryjna w odniesieniu do osób ubiegających się o wydanie lub posiadających prawo jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E lub pozwolenie na kierowanie tramwajem,

*osób występujących o zezwolenie na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym lub przewożącym wartości pieniężne albo o przedłużenie ważności tego dokumentu,

*kierowców wykonujących przewóz drogowy oraz przedsiębiorców lub innych osób osobiście wykonujących przewóz drogowy,

*osób wykonujących czynności instruktora, kandydatów na egzaminatorów i egzaminatorów oraz instruktorów techniki jazdy

– po sześciomiesięcznym okresie adaptacji w przypadku powstania znacznej i nagłej utraty możliwości widzenia na jedno oko.

Przed upływem okresu adaptacji uprawniony lekarz stwierdza istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Po upływie tego okresu uprawniony lekarz może orzec brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami pod warunkiem przedstawienia przez osobę badaną opinii lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie okulistyki potwierdzającej adaptację.

Ponadto zmiany zostały wprowadzone w załączniku nr 2 określającym szczegółowe warunki badania lekarskiego w zakresie narządu wzroku oraz w załączniku nr 5 określającym szczegółowe warunki badania lekarskiego w zakresie układu sercowo-naczyniowego.

Do postępowań w sprawie wydania orzeczenia lekarskiego wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe z uwzględnieniem powyższych zmian, przy czym czynności wykonane przed tym dniem zachowują ważność.

Orzeczenia lekarskie wydane na podstawie dotychczasowych przepisów zachowują ważność przez okres, na jaki zostały wydane.