Lekarz w czasach zarazy – Program

20 kwietnia 2023 r.

 16.00–16.30 – Otwarcie konferencji: Ewa Baum,
Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska, Tomasz Małyszek i Andrzej Wojnar

 16.30–18.00 – Prowadzenie: Andrzej Gładysz

Dariusz Lewera (Polskie Towarzystwo Historii Nauk Medycznych / Ośrodek Pamięci i Dokumentacji Historycznej Dolnośląskiej Izby Lekarskiej): Zmagania z epidemią ospy prawdziwej w relacjach wrocławskich lekarzy: Zbigniewa Hory, Jerzego Bogdana Kosa i Michała Sobkowa
Anna Wzorek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach): Wrocławska epidemia ospy oczami reportażysty. O Zarazie Jerzego Ambroziewicza
Andrzej Dębski (Uniwersytet Wrocławski): Zaraza Romana Załuskiego: geneza, realizacja i recepcja filmu
Krzysztof Prętki (Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu): Problematyka gruźlicy w ujęciu Tomasza Wiktora Janiszewskiego (1867-1939)
Bożena Płonka-Syroka (Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu): Prof. Jędrzej Śniadecki (1768–1838) jako lekarz i fizjolog
Samir Ismail (Oddział Pediatryczny SPZOZ Garwolin): Poglądy i rola wybitnych lekarzy w historii medycyny arabskiej w zwalczaniu chorób zakaźnych

18.00-18.30 – Przerwa

18.30–20.00 – Prowadzenie: Magdalena Mazurak

Piotr Sobolewski (Collegium Medicum Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach): Śmiertelne zarazy początku XX wieku w dzienniku księdza Jana Kantego Gajkowskiego oraz we wspomnieniach lekarza Wincentego Sobolewskiego

Krzysztof Kopociński, Zbigniew Kopociński (105. Kresowy Szpital Wojskowy z Przychodnią w Żarach / Komisja Historyczna Wojskowej Izby Lekarskiej w Warszawie): Równe 1934 r. – największa epidemia czerwonki w Wojsku Polskim w okresie dwudziestolecia międzywojennego
Grażyna Barbara Szewczyk (Uniwersytet Warszawski): Epidemia tyfusu na Górnym Śląsku (1847–1848) w relacjach lekarzy
Ryszard Kaczmarek (Uniwersytet Śląski w Katowicach – Biblioteka Śląska w Katowicach): Górny Śląsk i jego mieszkańcy w opinii pruskiego lekarza Rudolfa Virchowa. Sprawozdanie sporządzone podczas epidemii tyfusu w powiatach pszczyńskim i rybnickim w 1848 roku
Maja Matthews-Kozanecka i Ewa Baum (Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu): Groźna epidemia wśród medyków czy tylko stan zagrożenia epidemicznego?

20.00-20.15 – Prezentacja książki: Renata Elżbieta Paliga, Wojny i epidemiew dziejach Rzeczypospolitej. Dżuma, cholera, tyfus. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2022

Podsumowanie pierwszego dnia obrad:
Andrzej Wojnar i Zbigniew Kopociński

21 kwietnia 2023 r.

9.00–10.30 – Prowadzenie: Dariusz Lewera

Renata Elżbieta Paliga (Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie): Lęk przed nieznaną chorobą – lekarze wobec pierwszej epidemii cholery na ziemiach polskich w 1831 roku i pandemii wirusa SARS-CoV-2
Barbara Wasiewicz (Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego): Indyjska dżuma w Krakowie, czyli niepokojące wieści z laboratorium Odona Bujwida
Mariola Piekutowska-Folga (Kraków): Na tropie szczurów, wszy i historii. Hans Zinsser i jego badania
Patrycja Lebowa (Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego): Hilary Koprowski – bohater na polu walki z polio
Angela Bajorek, Dorota Szczęśniak (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie): Medycy krakowskiego getta w tekstach o zagładzie
Kalina Mróz-Jabłecka (Uniwersytet Wrocławski): Epicedia, relacje, ordynki. Lekarz jako autor tekstów okolicznościowych i użytkowych w czasie zarazy w XVI-XVII wieku

10.30-11.00 – Przerwa

 11.00–12.30 – Prowadzenie: Angela Bajorek

Magda Borysławska (Uniwersytet Warszawski): Homoseksualność jako zaraza. Metafora choroby w dyskursie ideologicznym Trzeciej Rzeszy
Edward Białek (Uniwersytet Wrocławski / Ośrodek Pamięci i Dokumentacji Historycznej Dolnośląskiej Izby Lekarskiej): Pestilentiarius, czyli lekarz czasów zarazy i pastor zadżumionych w opowiadaniu Wilhelma Herchenbacha
Die Pest in Breslau i w powieści Gertrud Busch Der Pestpfarrer von Annaberg
 Natalia Południak (Uniwersytet Wrocławski): „Ludzkość jest zarazą – inferno jest lekarstwem”. Lekarze a bioterroryzm jako temat tekstów kultury
Ewa Jarosz-Sienkiewicz (Uniwersytet Wrocławski): O powieści Charlotte Thomas Robert Koch. Roman eines Arztes
Tomasz Jabłecki (Uniwersytet Wrocławski): Poeta – medicus. Funkcjonowanie i postrzeganie toposu lekarza w wybranych niemieckich tekstach literackich XVII wieku
Łukasz Bieniasz (Uniwersytet Wrocławski): „Tysiące w Wiedniu cierpią na influenzę, wiedeńscy demokraci na impotencję, a klerycy na insolencję…” Obraz epidemii grypy oraz środowiska medycznego w satyrycznej prasie austriackiej pod koniec XIX wieku

12.30-13.00 – Przerwa

13.00–14.00 – Prowadzenie: Kalina Mróz-Jabłecka

Mateusz Antoniuk (Uniwersytet Jagielloński): Pojedynek dwóch lekarzy. O Białej zarazie Karela Čapka
Beata Kołodziejczyk-Mróz, Piotr Majcher (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie): Analiza ludzkiej kondycji na podstawie powieści Miasto ślepców José Saramago
Natalia Miksiewicz (Uniwersytet Wrocławski): Piekło kobiet. Epidemia bezpłodności w Opowieści podręcznej Margaret Atwood
Joanna Małgorzata Banachowicz (Uniwersytet Wrocławski): Terapeutyczna moc prowadzenia pamiętnika w czasach pandemii koronawirusa na przykładzie polsko-austriackiego projektu Dzienniki odosobnienia
Katarzyna Nowakowska (Uniwersytet Warszawski) i Edward Białek (Uniwersytet Wrocławski / Ośrodek Pamięci i Dokumentacji Historycznej Dolnośląskiej Izby Lekarskiej): Odstraszyć lęk, czyli lektury na czas zarazy

Dyskusja i podsumowanie konferencji:
Ewa Baum, Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska,
Ryszard Kaczmarek i Beata Kołodziejczyk-Mróz

Organizatorzy

Ośrodek Pamięci i Dokumentacji Historycznej Dolnośląskiej Izby Lekarskiej
Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego
Katedra Nauk Społecznych i Humanistycznych Uniwersytetu Medycznego
im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Polskie Towarzystwo Historii Nauk Medycznych
Instytut Neofilologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie
Komisja Kształcenia Dolnośląskiej Izby Lekarskiej

Komitet Naukowy i Organizacyjny

Angela Bajorek, Ewa Baum, Edward Białek,
Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska, Andrzej Gładysz,
Dariusz Lewera, Katarzyna Nowakowska, Wojciech Ślusarczyk,
Andrzej Wojnar, Krzysztof Wronecki